(Pół)rocznik Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku

nr 7 – październik 2020

Zespół redakcyjny:

Anna Polańska
Monika Scharmach
Mariusz Wrona (redaktor prowadzący)

Kontakt: wydawnictwo@asp.gda.pl

Projekt i opracowanie szablonu wydawnictwa:

Eurydyka Kata

Projekt okładki:

Mikołaj Sałek & Zuzanna Zamorska-Wegner

workshop91

Projekt litery A na okładkę:

katarzyna lewandowska – koncepcja, Jacek Jacx Staniszewski – wykonanie

Projekt logotypu AWM:

Piotr Paluch

Skład i łamanie:

Mikołaj Sałek & Zuzanna Zamorska-Wegner

workshop91

Nie ma nic bardziej nieokreślonego niż słowo kultura. Trudno nie zgodzić się ze słowami Herdera zważywszy na fakt, że kultura jest swoistego rodzaju otwartym słownikiem i zarazem katalogiem. Jest złożoną, niemniej nieskończoną całością. In statu nascendi – w trakcie powstawania i redefiniowania. Gromadzi słowa, ale ich nie tłumaczy. Kataloguje materialne i niematerialne wytwory człowieka, przy czym nie wartościuje ich. W artefaktach konkretyzuje, uwalnia pojedyncze treści, często rozszerzając ich podstawowe znaczenia. Prowokuje coraz więcej pytań, nie pomaga jednak przy poszukiwaniu na nie odpowiedzi.

Podobnie jest ze sztuką. Tu punkt ciężkości wyznacza dzieło. A czym jest dzieło? Czy mieści się w narzucanej w sposób niedopuszczający sprzeciwu przyjętej i zamkniętej definicji? Artysta motywowany wewnętrznym przymusem kreowania wyraża swoje uczucia, rozwiązuje własne lub społeczne problemy wykorzystując przy tym dychotomiczny model wehikułu i jeźdźca. Tego, co nosi i tego, co jest noszone. Medium i message. Akcentuje przy tym swój indywidualizm, oryginalność i nowatorstwo.

Pedagodzy, absolwenci i studenci gdańskiej Uczelni, swoją pracą twórczą kreują wizerunek Trójmiasta. W latach pięćdziesiątych włączyli się do odbudowy staromiejskiego Gdańska przywracając świetność i urodę jego zabytkom. U progu lat sześćdziesiątych eksperymentowali poprzez zderzenie poezji z plastyką, co znalazło odzwierciedlenie w działalności studenckich teatrzyków. Z roku na rok Wybrzeże zmienia swoją tożsamość. Procesy i przeobrażenia nie odbywają się samoczynnie. Swój znaczący wkład mają wychowankowie szkoły – malarze, rzeźbiarze, graficy, architekci, ceramicy, wzornicy przemysłowi, projektanci tkanin i in.

Do dyskursu z twórcą coraz częściej zaprasza się odbiorcę – nowy model kultury z założenia ma funkcjonować w otwartej przestrzeni publicznej, a odbiorca jest jej nieodzownym elementem, pierwszym krytykiem, a niekiedy współtwórcą. Tę wyliczankę zamykają aktywności typu performance, tj. sytuacje artystyczne, w których występujący przed publicznością artyści są zarówno twórcami, ale przede wszystkim tworzywem sztuki.

W kolejnym już zeszycie Akademii w Mieście znajdziecie Państwo tekst Hanny Ścisłowskiej o okładkach płytowych Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej, spostrzeżenia Anny Polańskiej o trudnym do przecenienia zasobie Archiwum fotografii gdańskiej ASP i roli zdjęć będących wytworami kultury materialnej oraz relacje z dwóch edycji artystycznych interwencji pod wspólną nazwą Danzig meine [Liebe].

Zapraszam do lektury,

Mariusz Wrona

W numerze:

• O okładkach płytowych Trójmiejskiej Sceny Alternatywnej

Hanna Ścisłowska (studentka w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, artysta grafik, muzyk, związana z Gdańską Sceną Alternatywną), s. 4

• Zdjęcia z Archiwum fotografii ASP jako wytwory kultury materialnej

Anna Polańska (doktorantka Instytutu Historii Sztuki Wydziałowych Studiów Doktoranckich Historii, Historii Sztuki i Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego, Kustosz w Bibliotece ASP Gdańsku), s. 18

• Danzig meine [Liebe]

katarzyna lewandowska (dra nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce, kuratorka, aktywistka, anarchistka, wykładowczyni w ASP Gdańsku), s. 30

• Danzig im Wilhelmstadt. Meine liebe im Erdgeschoss. Wir tanzen im KULTURHAUZ! DANZIG MEINE [LIEBE]

Michał Wiśniewski (socjolog, cieć kultury, naiwniak, który jeszcze w nią trochę wierzy, od lat związany ze spółdzielnią socjalną Kulturhauz), s. 34

• Posthumanizm w sztuce wizualnej. Prace Anny Kalwajtys, Mateusza Kozłowskiego i Zofii Martin

Ewa Sobczyk (doktorantka w Katedrze Historii Sztuki XX w. w Europie Środkowej na Emigracji UMK w Toruniu oraz absolwentka hebraistyki w Katedrze Studiów Azjatyckich UAM w Poznaniu), s. 48

• Nasz opór codzienny

Monika Weychert (dra nauk o kulturze, krytyczka i kuratorka), s. 70

• Świadomość sprzeciwu

Dorota Chilińska (dra sztuk plastycznych w dyscyplinie sztuki piękne, artystka, feministka, kuratorka, prowadzi pracownię multimediów na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu), s. 87