Bohdan Borowski

Bohdan Borowski

Bohdan Borowski

Bohdan Borowski

ur. 1 sierpnia 1923 w Opocznie, zm. 26 stycznia 1989 w Gdańsku

Artysta, malarz, pedagog. W pierwszym okresie wojny pracował jako robotnik, w kolejnych latach był więziony przez hitlerowców, uczył się na tajnych kompletach, walczył w oddziałach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Od jesieni 1939 r. do wiosny 1940 r. wraz ze swoim ojcem współpracował z żołnierzami mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal”. Od kwietnia 1940 do połowy 1943 r. pracował w konspiracji ZWZ, a potem AK. Zajmował się kolportowaniem prasy, gromadzeniem broni i amunicji, brał udział przy wykonywaniu tzw. „lewych” pieczęci. W kwietniu 1943 r. został przymusowo zabrany do obozu pracy Baudienst Abteilung w Dębie koło Opoczna, gdzie pracował do kwietnia 1944 r. Dzięki jego zaangażowaniu w konspiracji, samodzielny oddział „Wichra” uwolnił w październiku 1943 r. znajdujących się w obozie młodych ludzi , a obóz zlikwidował. W lipcu 1944 r. brał udział w akcji na Hauptstelle w Opocznie pod dowództwem st. sierżanta „ Białego” – Henryka Mieszkowskiego i plut. „Wichra” – Zygmunta Stelmacha zdobywając broń, umundurowanie, bieliznę i koce. Po tej akcji gestapo aresztowało jego ojca i spaliło dom. Bohdan Borowski poszukiwany musiał się ukrywać, walczył jako żołnierz 25 pp AK Ziemi Piotrkowsko-Opoczyńskiej, a po rozformowaniu 17.01. 1945 r. wrócił do domu.

Po wojnie zrobił małą i dużą maturę w Państwowej Szkole Przemysłu Artystycznego w Łodzi, którą ukończył w 1947 r. Wstąpił do Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi na II rok studiów na podstawie świadectwa z P.S.P.A., chcąc studiować malarstwo jesienią przeniósł się na Wybrzeże, gdzie w tym czasie studiował kolega ze szkoły w Łodzi, Franciszek Duszeńko. Studiował w Państwowej Szkole Sztuk Plastycznych w Sopocie na Wydziale Malarstwa w pracowniach profesorów: Juliusza Studnickiego i Jana Wodyńskiego (nr indeksu 119). Specjalizował się w malarstwie ściennym w pracowniach prof. Stanisława Teisseyre’a ( na podstawie indeksu). Egzamin ogólny (półdyplomowy) złożył 2 września 1950 r. z wynikiem bardzo dobrym ( podpisał rektor prof. Janusz Strzałecki).

W czasie studiów był aktywnym członkiem Koła ZAMP (Związek Akademickiej Młodzieży Polskiej) przy PWSSP w Sopocie, a także Bratniej Pomocy AZS. Otrzymał stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki na rok akademicki 1948/1949 i 1949/1950.

Od 1952 r. był członkiem ZPAP będąc jednocześnie w Zarządzie Okręgu i Sekcji Malarskiej.

W 1954 r. uzyskał dyplom na Wydziale Malarstwa PWSSP w nowej siedzibie szkoły w Gdańsku.

Od roku 1951 pracował w PWSSP w Gdańsku. Od 1949 do 1950 r. na I roku studiów był as. docenta Aleksandra Kobzdeja i docenta Rajmunda Pietkiewicza. Od 1. 09 1951 r. był asystentem, od 11 08.1955 r. starszym asystentem, a od 1.12.1957 r. adiunktem w pracowni I roku docenta Kazimierza Śramkiewicza. Od 1962 r. prowadził samodzielnie pracownię. W 1966 r. został docentem.

W marcu 1957 r. ożenił się z Dorotą Skoracką, malarką zatrudnioną w Muzeum Archeologicznym. Od W roku 1965 skończył przewód habilitacyjny i otrzymał stopień docenta. W latach 1965-66 był prodziekanem Wydziału Malarstwa. Od 1 10. 1971 r. do 1981 prowadził Pracownię Rysunku i Malarstwa dla studentów Wydziału Malarstwa, Rzeźby i Grafiki oraz Wydziału Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego. W pierwszej połowie lat 70-tych asystentami Bohdana Borowskiego byli Teresa Miszkin i Witosław Czerwonka. Od 1.10 1974 r. do 30 09.1977 r. był kierownikiem Katedry Kształcenia Podstawowego na Wydziale Malarstwa i Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Od 1.10. 1977 do 1981 pełnił funkcję kierownika Katedry Kształcenia Ogólnoplastycznego. Od 1981 do 1983 prowadził Pracownię Rysunku i Malarstwa dla studentów III i IV roku Wydziału Malarstwa, Rzeźby i Grafiki. W 1983 r. przeszedł na wcześniejszą emeryturę .

 

„Należał do generacji, która debiutując w okresie obowiązkowego realizmu i sukcesów szkoły sopockiej, usiłowała najpierw godzić założenia artystyczne z rygorami doktryny, następnie poszukiwała własnego wyrazu poprzez transformację koloryzmu (m.in. pod wpływem Piotra Potworowskiego). Jego twórczość ewoluowała od pejzaży i portretów do abstrakcyjnego malarstwa materii sugerującego organiczność, wzrastanie i destrukcję; wyrafinowana barwa skomplikowanej tkanki malarskiej wskazuje na kolorystyczny rodowód (cykle Drzewo, Stare drzewo, Drzewo i las, Piony, Ślady). Tworzył też assemblages z użyciem drewna, muszli, kości, sieci, tkanin itp. oraz projekty i realizacje plastyki monumentalnej w Gdańsku, Opocznie, Książu.”

W jego pracach przewijał się temat związany z lasem i jego walką w partyzantce, który miał szczególne znaczenie – przywoływana pamięć bolesnych wspomnień przybiera formy od realistycznych przedstawień, po malarstwo materii aż do assemblages.

W 1956 r. artysta przeszedł amputację oka spowodowaną chorobą nowotworową, w tym czasie tematem istotnym w jego malarstwie stanowią niewidomi prowadzeni poruszający się o lasce, prowadzeni przez psa.

Prace artysty znajdują się w zbiorach:

Ministerstwa Kultury i Sztuki, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w: Muzeum Narodowym w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku, Muzeum Wojska Polskiego, Centralnym Muzeum Morskim, Muzeum Archeologicznym w Gdańsku, Muzeum Stutthof w Sztutowie, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Muzeum Zamkowym w Malborku, Muzeum Regionalnym w Opocznie, w ASP w Gdańsk, Wydziałach Kultury Urzędów Miast: Gdańska, Gdyni, Sopotu. Za granicą w Muzeum Międzynarodowej Sztuki Współczesnej we Florencji, a także w zbiorach prywatnych w Szwecji, USA, Kanadzie, Szwajcarii, RFN, Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii.

Ważniejsze realizacje

  • Projekty plastyczne i realizacja stałej ekspozycji w Muzeum Archeologicznego w Gdańsku – (praca zespołowa)
  • M/s „Stefan Batory” – projekt i realizacja medalionów „Panoramy miast polskich” wg. Starych sztychów (relief w pleksiglas),
  • Portret Stefana Batorego wym. 200 x 120 cm (technika olejna/płótno) praca zespołowa)- 1969
  • Projekt i realizacja wnętrz statków: kino, sala jadalna i hall
  • Projekt i realizacja obrazów olejnych na plafon jednej z sal zamku w Książu- 1972-1975 (praca zespołowa)
  • Projekty i realizacja wystroju plastycznego elewacji Domu Kultury w Opocznie. Elementy ceramiczne, mozaika – ceramika szkliwiona – 1978-1979 (praca zespołowa)
  • Nadzór nad pracami konserwatorskimi kamieniczek gdańskich

Wystawy

Wystawy indywidualne:

  • 1956 – Biuro Wystaw Artystycznych, Sopot, Klub Politechniki, Gdańsk
  • 1957 – Salon Nowej Kultury, Warszawa
  • 1964 – Gmach Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, Gdańsk
  • 1965 – Salon Wystawowy GTPS „Żaczek”, Gdańsk
  • 1967 – Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Warszawa, Gmach Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, Gdańsk
  • 1971 – Klub MPiK, Gdynia
  • 1979 – GTPS, Gdańsk
  • 1986 – Galeria’85, Gdańsk
  • 1994 – Bohdan Borowski 1923-1989. Malarstwo, rysunek, assemblages, Oddział Sztuki Współczesnej, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Pałac Opatów, Gdańsk
  • 2005 – GTPS, Gdańsk, Dom Aktora, Gdańsk

Wystawy zbiorowe:

  • 1950 – Młodzież walczy o pokój, Muzeum Narodowe w Warszawie
  • 1952 – III Ogólnopolska Wystawa Plastyki, Zachęta, Warszawa
  • 1952-1962 – Ogólnopolskie Salony Zimowe oraz Ogólnopolskie Wystawy Plastyki, Radom
  • 1953 – 10 lat Ludowego Wojska Polskiego w plastyce, Zachęta, Warszawa, Wystawa plastyki, Bukareszt
  • 1955 – Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki, Arsenał, Warszawa
  • 1956 – Malarstwo polskie, Berlin, Lipsk
  • 1957 – X Festiwal Sztuk Plastycznych, Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby, BWA, Sopot
  • 1958 – XI Festiwal Sztuk Plastycznych, Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby, BWA, Sopot
  • 1959 – XII Festiwal Sztuk Plastycznych, Wystawa Młodego Malarstwa i Rzeźby, BWA, Sopot
  • 1959 – XII Festiwal Sztuk Plastycznych, Wystawa Młodego Malarstwa i rzeźby, BWA, Sopot
  • 1959 – Wystawa 28 malarzy i rzeźbiarzy z Wybrzeża BWA, Sopot
  • 1961 – Polskie dzieło plastyczne w XV- lecie PRL, Muzeum Narodowe, Warszawa
  • 1962 – I Festiwal Polskiego malarstwa Współczesnego, Szczecin
  • 1964 – Plastycy szkołom 1000-lecia, BWA, Sopot
  • 1965 – I Biennale Form Przestrzennych, „Konfrontacje”
  • 1965 – Wystawa Plastyki Sopockiej, malarstwo, grafika, rzeźba, BWA, Lublin
  • 1965 – Wystawa prac członków ZPAP Okręgu Sopockiego, Ośrodek Propagandy Sztuki , Łódź
  • 1965 – Pałac Młodzieży, Katowice
  • 1965 – BWA, Opole
  • 1965 – XVIII Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 1, BWA, Sopot
  • 1965/1966 – 4 malarzy polskich, Faenza, Forli, Spezia, Florencja
  • 1966 – GTPS, Katalog obrazów, grafik i rzeźb zakupionych w latach 1964-1966, Muzeum Pomorskie, Gdańsk
  • 1966/1967 – XX Wystawa Okręgu Gdańskiego ZPAP, Praga, Brno
  • 1967 – XX Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 2, BWA, Sopot
  • 1968 – 21 gdańskich malarzy, BWA, Kraków
  • 1969 – XXVII Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 3, BWA, Sopot, Spotkania Krakowskie, Pałac Sztuki, Kraków
  • 1970 – Wystawa Malarstwa, Grafiki i Rzeźby na 25-lecie ZPAP, Dwór Artusa, Gdańsk
  • 1971 – XXIV Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 4, BWA, Sopot
  • 1972 – XXV Festiwal Sztuk Plastycznych, XXV lat Malarstwa Wybrzeża Gdańskiego w PRL, BWA, Sopot
  • 1972 – Współczesne malarstwo polskie, Montreal
  • 1973 – XXVI Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 5, BWA, Sopot
  • 1973 – Wystawa Malarstwa, Grafiki i Rzeźby Okręgu Gdańskiego ZPAP, BWA, Bydgoszcz Międzynarodowe Targi Sztuki, Bazylea
  • 1974 – Centart’74 Pałac Kultury i Nauki, Warszawa Panorama 30-lecia, malarstwo gdańskie
  • 1945-1974 – Pałac Kultury i Nauki, Warszawa Postawy twórcze, Dwór Artusa, Gdańsk Malarze gdańscy, Poznań
  • 1975 – XXVIII Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 6, BWA, Sopot, Plastyka Wybrzeża w XXX rocznice wyzwolenia Gdańska, Muzeum Narodowe, Gdańsk
  • 1976 – Postawy twórcze w środowisku gdańskim, Zachęta, Warszawa, 11 malarzy z Gdańska, Sztokholm
  • 1977 – XXX Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 7, BWA, Sopot
  • 1977 – Wystawa malarstwa gdańskiego, Kilonia
  • 1978 – Wystawa malarstwa, Dzieło- Komentarz, Galeria Aut, Gdańsk
  • 1978 – Morze w malarstwie polskim XVII-XX wieku, Muzeum Narodowe, Gdańsk
  • 1979 – XXXII Festiwal Sztuk Plastycznych, Porównania 8, BWA, Sopot
  • 1979 – Współczesna sztuka gdańska, Locarno
  • 1979 – Wystawa sztuki plastyków Środowiska gdańskiego, Hogenas
  • 1980 – Polski Związek Sztuki w Gdańsku, Brema
  • 1983 – Malarstwo i grafika środowiska gdańskiego, Londyn
  • 1984 – Wystawa z okazji 40-lecia PRL, Postawy twórcze, BWA, Sopot
  • 1984 – Artyści z Gdańska, Avallon
  • 1985 – Plastyka Ziem Zachodnich i Północnych, BWA, Olsztyn
  • 1985 – Artyści z Gdańska w Paryżu, Paryż
  • 1986 – Salon Jesienny, Galeria’85, Gdańsk
  • 1988 – Juliusz Studnicki i Jego Uczniowie, Oddział Sztuki Współczesnej Muzeum Narodowego, Pałac, Opatów, Gdańsk

Nagrody i wyróżnienia

  • 1964 – Nagroda PWRN w Gdańsku w uznaniu osiągnięć w dziedzinie artystycznej
  • 1965 – Nagroda PWRN w Gdańsku za całokształt działalności twórczej
  • 1967 – Nagroda Wydziału Kultury PWRN w Gdańsku z okazji XX-lecia ZPAP za osiągniecia w dziedzinie malarstwa
  • 1972 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za prace pedagogiczną
  • 1973 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1977 – Złota Odznaka Związku Polskich Artystów Plastyków
  • Medal II Biennale Sztuki Gdańskiej za rysunki o wybitnych walorach artystycznych
  • 1979 – Nagroda Indywidualna II stopnia Ministra Kultury i Sztuki za osiągniecia w dziedzinie daktyczno-wychowawczej
  • 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za szczególne osiągniecia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej
  • 1984 – Medal 40-lecia Polski Ludowej
  • 1985 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

 

Praca magisterska aut. Agnieszka Kopczyńska-Kordaś. „Moje spotkanie z Bohdanem Borowskim.” Wydział Malarstwa i Grafiki rok 1993, pracownia prof. Kiejstuta Bereźnickiego.pdf

Źródła

Archiwum ASP w Gdańsku: teczka studencka, teczka pracownicza.

F. Fenikowski, Bohdan Borowski, Wystawa malarstwa, 1964.

E. Docci, 4 Artisti Polacchi, Galeria d;arte Spezia66, La Spezia 1966.

B. Justynowicz, Bohdan Borowski, Wystawa malarstwa, gmach Państwowej Opery i Filharmonii Bałtyckiej, październik 1967.

A. Cybulski, Bohdan Borowski, Muzeum Pomorskie – Pałac Opatów, Gdańsk 1968.

I. Witz, Plastycy Wybrzeża, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1969.

A. Cybulski, Bohdan Borowski, Wystawa malarstwa, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Warszawa 1967.

B. Justynowicz, Malarze gdańscy, „Rocznik Kulturalny Ziemi Gdańskiej”, GTPS 1973, str. 43-59, reprodukcja obrazu „Kompozycja”.

A Pawlak, Malarstwo gdańskie w latach 1956-1970, Gdański Rocznik Kulturalny, GTPS, Gdańsk 1988.

Z. Watrak, Bohdan Borowski 1923-1989, malarstwo rysunek assemblages. Muzeum Narodowe w Gdańsku 1994 Oddział Sztuki Współczesnej Pałac Opatów w Oliwie, 1994.

Z. Watrak, Wybory i przemilczenia. Od szkoły sopockiej do nowej szkoły gdańskiej, Gdańsk 2001.

Z. Watrak, Bohdan Borowski. Ocalić od Zapomnienia. Związek Artystów Plastyków, Gdańsk 2009.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Bohdan_Borowski, [16.05.2015]

https://www.gedanopedia.pl/?title=BOROWSKI_BOHDAN, [16.05.2015]

Artykuły prasowe, notatki.doc

 

Oprac. Anna Zelmańska-Lipnicka