Kartka z kalendarza
Pojekt graficzny Mikołaj Sałek / Realizacja Marzena Świniarska
Kartka z kalendarza
15 kwietnia 1935 r. urodził się Andrzej Trzaska polski ceramik, malarz, rysownik.
Archiwum fotografii ASP w Gdańsku, fot. Zygmunt Szymoniak.
W 1953 r. rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, rok później przeniósł się do PWSSP w Gdańsku. W 1959 r. uzyskał dyplom Wydziału Malarstwa gdańskiej Uczelni.
W czasie nauki związany był z grupą studentów pod kierownictwem prof. Hanny Żuławskiej, z którą współtworzył początki grupy ceramicznej skupionej wokół ośrodka w Kadynach.
W 1956 r. debiutował ze swoimi ceramicznymi formami w salonie warszawskiej Desy na Rynku Staromiejskim. Sukces wystawy spowodował, że w Kadynach rozpoczęły się prace nad nowymi przemysłowymi wzorami oraz włączeniem grupy kadyńskiej do Centralii Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Cepelia”. Po stworzeniu pierwszych form produkcyjnych współpraca zakończyła się. Wyroby dla „Cepelii” okazały się zbyt „luksusowe”.
Artysta tak wspomina tamten okres:
W połowie lat 50., chyba w 1954 lub 1955 roku, przyszły do nas na uczelnię dyrektory z Elbląga, ze Zjednoczenia Zakładów Ceramicznych, że oto mają problem, bo wraz z całym dobytkiem inwentarza wpadł im w ręce zakład ceramiki artystycznej niejakie „Kadyny”. […] A myśmy robili różne dziwoloągi, trochę nieporadne. A skąd się to wzięło – po prostu z tęsknoty posiadania czegoś w domu, zrobienia dla siebie a to jakiejś popielniczki, a to wazonika, a to lampki. Potem Żuławska zachęciła nas do malowania, no oczywiście szkliwem. […] Myśmy wtedy byli już po wystawie w Kordegardzie – gdzie odwiedziła nas nawet kronika Filmowa – wie pani, co to wtedy znaczyło, przecież nie było nawet jeszcze telewizji, każdą wzmiankę w gazecie się pieczołowicie wycinało, a Kronika Filmowa to było coś!
Banaś Barbara, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Wrocław 2011, s. 220-223.
Po zakończeniu działalności w Kadynach Andrzej Trzaska w l. 1961-1966 był kierownikiem artystycznym Spółdzielni CPLiA „Przyjaźń” we Włocławku. Powstał tam szereg nowych wzorów ceramicznych m. in.: świeczniki, wazony czy patery o dekoracyjnych szkliwieniach.
W latach 70. Artysta uczestniczył w wielu plenerach ceramicznych organizowanych w Sopocie, Kadynach i Bolesławcu. Był twórcą ceramicznych kompozycji architektonicznych w Domu Technika NOT w Gdańsku i elewacji Hotelu „Heweliusz” w Gdańsku.
W czasie stanu wojennego został internowany w Strzebielinku, wykonał tam ponad 400 portretów współwięźniów. Część z nich prezentowana jest na wystawie stałej Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.
Andrzej Trzaska zmarł 13 września 2019 r.
Więcej informacji na temat twórczości Andrzeja Trzaski, można uzyskać w publikacji znajdującej się w Bibliotece ASP w Gdańsku:
Banaś Barbara, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. I 60., Wrocław 2011.
Oprac. merytoryczne Paulina Szymańska
Koordynacja projektu Anna Polańska