Kartka z kalendarza
Projekt graficzny Mikołaj Sałek / Realizacja Marzena Świniarska
Kartka z kalendarza
ZAŚLUBINY POLSKI Z MORZEM
Dziś wtorek, 10 lutego 1920 r., tj. 41. dzień roku, do końca pozostaje 324 dni. Słońce wzeszło o 7:24, zajdzie o 16:40. Dzień będzie trwał 9 godzin i 16 minut i jest krótszy od najdłuższego o 7 godzin i 23 minuty oraz dłuższy od najkrótszego o 1 godzinę i 42 minuty. Imieniny obchodzą: Jacek, Jacenty, Elwira oraz Apollon, Gabriel, Michał, Scholastyka, Sotera, Tomił, Tomisława, Trojan i Wilhelm. Słońce w znaku Wodnika, księżyc w znaku Raka. Astronomiczna zima będzie trwała jeszcze 37 dni. Dzień zapowiada się chłodny i deszczowy…
[…] 10 lutego 1920 r. polskie oddziały wojskowe doszły do Bałtyku. Generał Józef Haller wjechał na koniu w morze na wysokości plaży w Pucku, bo chciał wrzucić w jego fale złoty pierścień [jeden z dwóch ufundowanych przez gdańszczan, na których wygrawerowano napis „Gdańsk-Puck 10 lutego 1920”]. Według kilku źródeł patetyczny gest się nie powiódł: lód, sięgający około piętnastu metrów w głąb morza, był za cienki, by koń z jeźdźcem mogli ustać na nim bezpiecznie, lecz za gruby, aby pierścień przebił go i zatonął w wodzie. […] zaręczynowy pierścień potoczył się tylko po warstwie lodu. Towarzyszący Hallerowi pułkownik Skrzyński spiął ostrogami swego konia. Ten szedł z oporem, chrapiąc niespokojnie. Mimo ostrzeżeń rybaków pułkownik posuwał się w stronę leżącego na tafli pierścienia. […] Zamoczył konia do połowy boków, ale dopiął swego: lud skruszył i zatopił pierścień.
Hanna Faryna-Paszkiewicz – Co każdy Polak o morzu wiedzieć powinien? O różnych środkach propagandy morza w dwudziestoleciu międzywojennym w: Dariusz Konstantynów, Małgorzata Omilanowska – „Polska nad Bałtykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918-1939”, 2012, s. 19.
Dokument zaślubin Polski z morzem, źródło: Sławomir Kitowski – Gdynia miasto z morza marzeń, 1997, s. 35.
W zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego znajduje się tylko jedna fotografia z ceremonii zaślubin. Wydarzenie jest bardziej znane z dzieł malarzy – Wojciecha Kossaka i uczestniczących w uroczystości Henryka Uziembły i Juliana Fałata.
Tematyka marynistyczna od zawsze pozostawała w kręgu zainteresowań artystów, w tym twórców związanych z gdańską ASP. Za przykład mogą posłużyć wybrane spośród wielu dzieła Kazimierza Śramkiewicza, Kazimierza Ostrowskiego i Agaty Zielińskiej Głowackiej znajdujące się w Muzeum Miasta Gdyni.
Oprac. merytoryczne Mariusz Wrona
Koordynacja projektu Anna Polańska