Witold Henryk Janowski

Witold Henryk Janowski

Witold Henryk Janowski

Witold Henryk Janowski

ur. 6 listopada 1926 w Warszawie, zm. 12 kwietnia 2006 w Warszawie

Architekt, artysta grafik, plakacista, pedagog. Zajmował się wystawiennictwem, projektowaniem graficznym, grafiką wydawniczą, projektowaniem znaczków pocztowych. Brat aktorki Aliny Janowskiej. W czasie okupacji mieszkał w Pruszkowie-Tworkach. Maturę zdał w 1945 roku, w Liceum Ogólnokształcącym w Piastowie koło Warszawy. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej (dyplom 1948/1953) oraz w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, w Poznaniu (dyplom 1971). W latach 1950 – 1951 był zatrudniony w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w charakterze asystenta na Wydziale Architektury Wnętrz. Od 1971 do 1992 roku był wykładowcą w gdańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, prowadząc od 1974 roku, jako docent, pracownię dyplomującą Projektowania Graficznego. W 1977 roku objął funkcję kierownika Katedry Projektowania Graficznego na Wydziale Malarstwa i Rzeźby. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1990 roku. Od 1947 roku projektował wystawy, najpierw w zespołach, a od 1957 roku samodzielnie. Współpracował m. in. z Biurem Wystaw Wydawnictwa "Życie Gospodarcze", Polską Izbą Handlu Zagranicznego, Wydawnictwami Artystyczno – Graficznymi WAG, Centralą Wynajmu Filmów, Filmem Polskim, Zjednoczonymi Przedsiębiorstwami Rozrywkowymi, Centralnym Biurem Wystaw Artystycznych. W 1963 roku zaprojektował logo Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, wyróżnione w 1969 roku nagrodą Ministra Przemysłu Ciężkiego na Pierwszej Ogólnopolskiej Wystawie Znaków Graficznych. Od 1967 do1970 roku był autorem szaty graficznej miesięcznika „Architektura”. W 1970 roku z ramienia UNESCO przebywał w Kairze, gdzie wykonał projekty wnętrz Muzeum Bawełny. W latach 1983-1986 pracował w Syrii pełnił m. in. funkcję głównego plastyka Międzynarodowych Targów w Damaszku. Następnie od 1990 do 1994 roku wykładał na Uniwersytecie Bilkent w Ankarze. Brał udział w konferencji „Partycypacja społeczna w dziedzinie odnowy zespołów miejskich”, ICONOS, Warszawa 1982 rok. Od 1956 roku był oficjalnym członkiem ZPAP, choć już udzielał się w związku od 1952 roku. Wiele wystawiał w kraju i za granicą. Był laureatem licznych nagród. Prace Witolda Janowskiego zaliczane są do „polskiej szkoły plakatu”. Artysta przyjaźnił się m. in. z Waldemarem Świerzym. Obaj lubili improwizować, często przy muzyce z gramofonu udawali, że grają na instrumentach. Świerzy wspominał, iż Janowski niemal bez przerwy coś rysował, nawet podczas długich spotkań nie odkładał ołówka czy pióra. Obaj są twórcami plaktu z 1972 roku „Uważaj, części zamiennych brak”. Witold Janowski od 1968 roku przyjaźnił się również z Markiem Freudenreichem, także wykładowcą PWSSP w Gdańsku, z którym przyjeżdżał, z Warszawy do Trójmiasta na zajęcia ze studentami. Wychowankami W. Janowskiego byli m. in. Tomasz Bogusławski, Marek Brzozowski, Jerzy Chartowski, Piotr Kazigrotowski, Krystyna i Jerzy Janiszewscy, Jadwiga Okrassa, Grzegorz Protasiuk.
Twórczość Janowskiego, charakteryzuje czytelna forma, oszczędność środków wyrazu, staranny dobór motywów, malarskość, sięganie po poetycką metaforę. Artysta szukał inspiracji w sztuce polskiej i podczas licznych wyjazdów zagranicznych, posługiwał się różnymi formami i stylistykami, które odzwierciedlały jego architektoniczne i graficzne wykształcenie.

Wystawy

Wystawy indywidualne:

  • 1969 – Galerie in der Biber Strasse, Wiedeń
  • 2005 – Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa
  • 2005 – Wystawa Twórczości Projektowej Witolda Janowskiego, ASP w Gdańsku

Wystawy zbiorowe:

  • 1959 – Ogólnopolska Wystawa Grafiki Reklamowej, Zachęta, Warszawa
  • 1961 – „Satyra, plakat”, Zachęta, Warszawa
  • 1964 – „Venti Anni di Manifesto Artistico Polacco Moderno”, Rzym
  • 1965 – 1967 – Krajowe Biennale Plakatu, Katowice; Międzynarodowe Biennale Plakatu, Zachęta, Warszawa
  • 1969 – Wystawa „XXV -lecie PRL”, Zachęta, Warszawa (wyróżnienie)
  • 1969 – Pierwsza Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych (nagroda Ministra Przemysłu Ciężkiego)
  • 1973 – Wystawa Plakatu, Amsterdam
  • 1975 – „Polski plakat”, Tokio
  • 2008 – „Arkana Sztuki IX. Polska Szkoła Plakatu. Ekspozycja od Franciszka Starowieyskiego do Mariana Nowińskiego”, Muzeum Pomorza Środkowego, Słupsk
  • 2011 – „Światła miasta. Warszawski neon 1956-1963”, Galeria Plenerowa przy Krakowskim Przedmieściu róg Traugutta, z Archiwum Urzędu m. st. Warszawy, Warszawa
  • 2013 – „Polski Plakat Cyrkowy 1960-1979”, Galeria Plakatu Polskiego w BUW, Warszawa
  • 2014 – „Przykuwały uwagę. Polska szkoła plakatu” wystawa towarzysząca 23. edycji Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie, Galeria Sztuki Współczesnej, Włocławek
  • 2014 – „Historia jednego obrazu / Witold Janowski – Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie”, Studium Teatralne S/T, Warszawa
  • 2014 – „Polish Film Posters for the American Western”, Denver Art Museum, USA

Wystawiennictwo

  • 1947 – Pawilon Rolnictwa na WZO, Wrocław (praca w zespole)
  • 1954-1956 – Pawilony polskie na Międzynarodowych Targach: Mediolan, New Delhi, Damaszek (praca w zespole)
  • 1958 – Projekt konkursowy pawilonu polskiego na EXPO 58 w Brukseli (współautorzy: Zofia Hansen, Zofia Antosik, Witold Janowski, Jan Kosiński, Jan Meissner, Lechosław Rosiński).
  • 1957-1965 – Pawilony polskie na Międzynarodowych Targach: Göteborg, Budapeszt, Londyn, Nowy Jork, Chicago, Toronto, Sydney
  • 1966 – Wystawa milenijna „100 lat Nauki i Techniki Polskiej”, Chicago
  • 1967 – Wystawa „Człowiek i jego środowisko”, Montreal
  • 1968 – Pawilon polski na Międzynarodowych Targach, Hannover
  • 1968 – Projekt ekspozycji na II Biennale Plakatu, Zachęta, Warszawa
  • 1968 – Wystawa w ramach obchodów Milenium „1000 lat Nauki Polskiej”, Chicago
  • 1969 – Projekt ekspozycji do wystawy „Sztuka zdobnicza”, Zachęta, Warszawa
  • 1970 – Projekt koncepcji wnętrz Muzeum Bawełny dla UNESCO, Kair
  • 1971 – Projekt do dwóch ekspozycji na Międzynarodowych Targach, Sztokholm
  • 1978 – Projekt ekspozycji do wystawy „Międzynarodowe Biennale Plakatu”, Zachęta, Warszawa
  • 1979 – Pawilon polski na Międzynarodowych Targach, New Delhi
  • 1984-1987 – Projekty wnętrz Kompleksu Olimpijskiego, Latakia (Syria)
  • 1988 – Projekt ekspozycji do wystawy „Międzynarodowe Biennale Plakatu”, Zachęta, Warszawa
  • 1998 – Projekt ekspozycji wystawy retrospektywnej Aliny Szapocznikow, Zachęta, Warszawa

Projekty znaków graficznych i identyfikacji wizualnej firm (wybór)

  • 1958 – Międzynarodowe Targi Książki
  • 1959 – Centrala Handlowa „Arged”
  • 1963-1996 – Instytut Wzornictwa Przemysłowego
  • 1968 – Stocznia Gdańska
  • 1969 – Wystawa Przemysłowa w Moskwie
  • 1974 – Dom Towarowy KASTNER & ÖHLER, Wiedeń
  • 1977 – Przegląd Polskich Filmów Fabularnych, Gdańsk
  • 1981 – Kongres Międzynarodowej Unii Architektów UIA
  • 1984 – Krajowe Targi Książki

Nagrody i odznaczenia

  • 1960 – odznaka za zasługi dla Warszawy
  • 1969 – nagroda Ministra Przemysłu Ciężkiego za znak IWP
  • 1975 – nagroda rektorska
  • 1976 – nagroda II stopnia MKiS

Nagrody w konkursach, za projekty wystawiennicze oraz graficzne

  • 1958 – I nagroda za plakat „Międzynarodowe Targi Książki”
  • 1959 – I nagroda w konkursie na znak towarowy „ARGED”
  • 1959 – I nagroda Wystawa Plakatów Turystycznych, Moskwa
  • 1960 – II nagroda w konkursie na Honorową Odznakę m.st. Warszawy
  • 1961 – Złoty medal na Światowej Wystawie Kalendarzy Ściennych, New-Delhi
  • 1961 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat „VI Międzynarodowe Targi Książki”
  • 1961 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Roku”
  • 1963 – Nagroda specjalna za projekt stoiska polskiego na Międzynarodowych Targach w Chicago przyznawana przez Amerykańskie Stowarzyszenie Projektantów Przemysłowych
  • 1963 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat filmowy „Jak być kochaną”
  • 1964 – Złoty medal na Wystawie Plakatu Turystycznego w Moskwie za plakat „40 lat z Orbisem w świat”
  • 1964 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat filmowy „Ślubowanie”
  • 1965 – I nagroda w konkursie na ciąg reklamowy przy szosie Warszawa-Poznań dla Centrali Handlu Zagranicznego COOPEXIM
  • 1966 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat „Architektura obiektów sportowych”
  • 1967 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat „Muzea techniki”
  • 1968 – I nagroda w konkursie na znak „Nowość – Moda Polska”
  • 1968 – I nagroda w konkursie na plakat „Polska Wystawa Gospodarcza”, Moskwa
  • 1969 – I nagroda w konkursie na identyfikację wizualną firmy AGROMET
  • 1969 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat filmowy „Kalejdoskop”
  • 1971 – I nagroda za identyfikację wizualną dla Polskiej Izby Handlu Zagranicznego
  • 1972 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat „Warszawska jesień poezji”
  • 1973 – Nagroda publiczności na międzynarodowych targach Książki we Frankfurcie za plakat „Książki dla dzieci”
  • 1974 – Nagroda w konkursie „Najlepszy plakat roku”
  • 1974 – Nagroda w konkursie „Najlepszy plakat Handlu Zagranicznego”
  • 1975 – II nagroda w konkursie na plakat „Dzień Chemika”
  • 1975 – I nagroda w konkursie na znak polskich imprez handlowych za granicą
  • 1975 – Nagroda w konkursie „Najlepszy plakat Handlu Zagranicznego”
  • 1976 – I nagroda w międzynarodowym konkursie na znaczek pocztowy ONZ „Pokojowe Wykorzystanie Energii Atomowej” (wspólnie z Markiem Freudenreichem)
  • 1978 – II nagroda w konkursie na plakat „Dni morza”
  • 1979 – I nagroda za „Najlepszy Plakat Roku” – „Międzynarodowa Wystawa Ceramiki Sopot”
  • 1979 – II nagroda za koncepcję i walory wizualne stoiska polskiego na Międzynarodowych Targach w New Delhi
  • 1979 – Nagroda w konkursie „Najlepszy Plakat Miesiąca” za plakat „XXIV Międzynarodowe Targi Książki”
  • 1980 – I nagroda w konkursie SARP na znak graficzny „Kongresu Międzynarodowej Unii Architektów UIA”


W serwisie GAPLA – Galeria Plakatu Filmowego można obejrzeć plakaty do filmów, autorstwa Witolda Janowskiego wraz z ich opisami

Historia logo IWP

Źródła

Archiwum ASP w Gdańsku.
Witold Janowski: katalog wystawy (red. M. Kurpik, L. Czarnocka), Warszawa 2005.
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005: tradycja i współczesność (układ merytoryczny katalogu W. Zmorzyński; Muzeum Narodowe w Gdańsku), Gdańsk, 2005.
Wydział Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (red. prof. Teresa Miszkin, prof. Jerzy Ostrogórski, prof. Mieczysław Olszewski), Gdańsk, 2007.
Bojar R., Znaki firmowej, „Projekt” 1969, nr 4 (72).

http://culture.pl/pl/artykul/polska-szkola-plakatu

http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,10208670,_Swiatla_miasta__na_Krakowskim_Przedmiesciu.html

http://i.wp.pl/a/f/pdf/27465/neonwystawa2_08.pdf

http://www.weranda.pl/sztuka/slawni-artysci/15349-plakaty-waldemara-swierzego

Zdjęcia

Fotografie z archiwum rodzinnego artysty.
Zdjęcia udostępnione dzięki uprzejmości Pani Laury Czarnockiej, córki Witolda Janowskiego.

Archiwum Fotograficzne ASP w Gdańsku (zdjęcia nr: 13, 14, 21, 22, 23, 26)
Witold Janowski: katalog wystawy (red. M. Kurpik, L. Czarnocka), Warszawa 2005 (zdjęcia nr: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 15, 16, 17, 18, 19, 24).
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945-2005: tradycja i współczesność (układ merytoryczny katalogu W. Zmorzyński; Muzeum Narodowe w Gdańsku), Gdańsk, 2005 (zdjęcia nr: 5, 20, 25).
Strona internetowa Domu Aukcyjnego Agra Art http://www.agraart.pl/nowe/object.php?idd=18796&aid=292&off=48&curr=USD (zdjęcie nr: 12).

 

Oprac. Anna Polańska